Dân sự hóa và sửa chữa Nghĩa trang Nhân dân Bình An

khu lễ đài chínhMột số mộ được đấp đất lại

Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa từ lâu đã là tâm điểm khuyến nghị của cộng đồng người Việt di tản ở hải ngoại vì họ cho rằng nhà cầm quyền Việt Nam phải tu sửa nơi chôn cất của binh sĩ chế độ cũ trước khi hòa giải hòa hợp dân tộc.[4] Ngày 27 tháng 11 năm 2006, không lâu sau khi nhậm chức, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định 1568/QĐ-TTg "đồng ý chuyển mục đích sử dụng 58 ha đất khu nghĩa địa Bình An, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương do Quân khu 7, Bộ Quốc phòng quản lý sang sử dụng vào mục đích dân sự để phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Dương" và "chỉ đạo việc quản lý khu nghĩa địa Bình An bình thường như các nghĩa địa khác theo quy định của pháp luật."[6]. Như vậy, chỉ có 1/3 diện tích nghĩa trang nơi có mộ được bàn giao, còn diện tích đất tuy thuộc nghĩa trang song chưa có mộ thì Việt Nam đã xây những công trình khác như trường dạy nghề.[2]

Năm 2007, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Dương bày tỏ rằng tỉnh "ủng hộ việc bà con tiến hành chỉnh trang, sửa sang lại những phần mộ ở đây để có một nghĩa trang nhân dân đẹp đẽ."[7]

Từ đầu năm 2007, Sáng hội Việt-Mỹ (Vietnamese American Foundation - VAF) đã xây bàn bằng đá ở khu G7, được sử dụng làm chỗ thắp hương và để hoa quả cúng. Hiện nay tất cả các khu đều có bàn đá mà theo Nguyễn Đạc Thành - chủ tịch VAF - thì các bàn này là do chính quyền tỉnh Bình Dương xây. Nghĩa Dũng đài cũng được trùng tu như quét sơn, làm lại bằng gạch, trồng cây cảnh và hoa,[8] ở phía trước có một bệ thắp hương bằng đá đen. Theo Nguyễn Quang Hạnh - chủ tịch Hội Nạng Gỗ ở Pháp - thì phía ông đã sửa sang, đắp đất lại, dọn cỏ, dựng lại những bia gãy đổ, quét vôi lại cho những mộ xi măng được 2.642 mộ và xây mới 382 mộ.[2] Chính phủ Việt Nam cho phép thân nhân tử sĩ được tự do trùng tu phần mộ. Trong số gần 20.000 ngôi mộ trước năm 1975 thì nay chỉ còn khoảng 10.000, phân nửa đã mất bia. Khoảng 2.000 bộ hài cốt đã được thân nhân cải táng dời đi nơi khác.[8]

Ở chiều ngược lại, chính phủ Việt Nam cũng có những động thái tích cực hơn trong thiện chí hòa giải hòa hợp dân tộc. Nhiều khu mộ không có người thân chăm sóc, lâu ngày bị lún, sụt bởi những hủy hoại của thời tiết, đã được chính quyền địa phương cấp kinh phí tu bổ, sửa sang. Ngoài ra, có một mộ tập thể nằm ở sát nghĩa trang, trên phần đất của một trường dạy nghề ở Bình An, được phép cải táng đưa vào nghĩa trang. Năm 2014, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn, trong dịp tổ chức đoàn các kiều bào đi thăm quần đảo Trường Sa, đã dẫn đoàn đến thăm viếng nghĩa trang, chứng kiến các hoạt động tu bổ để chứng minh thiện chí của chính phủ, đồng thời phê phán những hành vi không thiện chí nhằm chia rẽ hòa giải hòa hợp dân tộc.[9]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Nghĩa trang Nhân dân Bình An http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20140430-du-an-tru... http://www.californiareport.org/archive/R201409121... http://www.rfa.org/vietnamese/blog/blog-nguyenlant... http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/military-ce... http://www.wikimapia.org/#y=10889282&x=106810327&z... //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=v... http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2007... http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinh... http://www.thanhnien.com.vn/news1/pages/200733/204... http://www.tienphong.vn/xa-hoi-phong-su/thanh-minh...